1 września
Najświętszej Maryi Panny, Królowej Pokoju
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
Stoczek Warmiński – wieś w woj. olsztyńskim, 14 km na zach. od Lidzbarka Warmińskiego, w pobliżu szosy Lidzbark Warmiński – Bisztynek, przy drodze z Kierwin. Wieś założona w XIV w. Zespół klasztorny Bernardynów z XVIII w.
Parafia w Kiwitach (5 km) św. Piotra i Pawła. Kościół filialny w Stoczku pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, obsługują Marianie. Kościół wzniesiony w XVII w. z zespołem odpustowym z XVIII w., barokowy, murowany, w kształcie rotundy, z wieżą. Wyposażenie z XVIII w. W ołtarzu głównym obraz Matki Bożej Stoczkowskiej z XVII w., w srebrnej sukience z XVII w. Obok obrazu liczne wota, w tym z XVIII w. W ołtarzu bocznym obraz św. Anny Samotrzeć przybrany w sukienkę metalową i korony z XVIII w. W drugim ołtarzu bocznym obraz św. Antoniego z XVII w. sprowadzony z Włoch, przybrany w srebrną sukienkę. W jednej z kaplic krużganku znajduje się obraz św. Kajetana.
Początki kultu Matki Bożej sięgają początku XVI w., kiedy, według podania, miała być odnaleziona na łące figurka Matki Bożej. Do umieszczonego w kaplicy wizerunku zaczęli przybywać pątnicy. W okresie reformacji figurka została zniszczona. W XVII w. wybudowano kościół jako realizację ślubu złożonego w czasie wojen szwedzkich, umieszczono w nim sprowadzoną z Rzymu kopię obrazu z kościoła Matki Bożej Większej. Zyskała ona miano Najświętszej Maryi Panny, Królowej Pokoju. Miejsce to stało się celem licznych pielgrzymek, notowano wiele uzyskanych tu łask, uzdrowień. Polityka religijna Prus doprowadziła do upadku sanktuarium w XIX w. Kult Maryi ożył po objęciu kościoła przez Marianów w 1957 r. Zwiększył się ruch pielgrzymkowy, wierni zyskują tu liczne łaski. Koronacji obrazu dokonał Ojciec Święty Jan Paweł II na Jasnej Górze w dniu 19 czerwca 1983 r.
W XVIII w. działało tu Bractwo św. Anny, która była otoczona szczególną czcią. Notowano uzyskane za Jej pośrednictwem łaski.
W XVIII w. istniał tu również szczególny kult św. Kajetana.
W latach 1953—1954 więziony był w klasztorze w Stoczku Prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński. Tu w dniu 08.12.1953 r. zrealizował On myśl o oddaniu się Matce Bożej w macierzyńską niewolę Miłości. Cela, w której był trzymany dostojny więzień, uważana jest do dziś za sanktuarium narodowe.
Odpusty: św. Antoniego, Nawiedzenia i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, św. Anny, św. Franciszka.
4 września
Najświętszej Maryjy Panny, Matki Pocieszenia
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
W zakonie augustiańskim od wieków istnieje nabożeństwo i cześć Najświętszej Maryi Panny jako Matki Pocieszenia. Nie wiadomo, jaka jest jego geneza. Według legendy, Matka Boża ukazała się św. Monice, ubrana w czarny strój ze skórzanym pasem, w odpowiedzi na jej prośby o pomoc i pociechę po śmierci męża, Patrycjusza. Obiecała specjalną opiekę i pociechę Monice oraz wszystkim tym, którzy ku Jej czci noszą skórzany pas. Powyższa legenda powstała dość późno – prawdopodobnie około XV w., gdy pojawiły tzw. mantellatki. W 1401 r. papież Bonifacy IX zezwolił zakonom żebraczym na udzielanie swojego habitu i reguł także kobietom; mantellatki miały specjalne przywileje oraz wszelkie prawa augustianów pierwszego Zakonu. W 1439 r. Grzegorz z Rimini otrzymał pozwolenie na założenie bractwa paskowego przy kościele augustiańskim w Bolonii, którego patronami byli św. Augustyn i św. Monika. Około 60 lat później Marcin z Vercelli założył dość liczne bractwo ku czci Matki Pocieszenia. W XVI w. wszystkie trzy bractwa zostały złączone w jedno i od tego czasu rozwijały nabożeństwo do Maryi, Matki Pocieszenia.
Maryja, Matka Chrystusa, jest Matką żywego ciała Chrystusa – Matką Kościoła. We wszystkich swoich potrzebach, wszelkiego rodzaju nieszczęściach i cierpieniach, chrześcijanie zawsze doświadczali Jej matczynej troski i pomocy. Dlatego od wielu wieków w zakonie augustiańskim czci się Maryję jako Matkę Pocieszenia albo Pocieszycielkę strapionych. Maryja nosi tytuł Matki Pocieszenia w jeszcze innym, głębszym sensie. Ewangelia mówi o starcu Symeonie, że oczekiwał on Mesjasza, pociechy Izraela. Maryja jest Matką Pocieszenia, gdyż to właśnie Ona dała ziemskie życie Zbawicielowi, który jest prawdziwym Pocieszycielem ludzi.
Chociaż kult Matki Bożej Pocieszenia wiąże swe powstanie z zakonem augustiańskim, bardzo szybko rozszerzył się na cały Kościół. W Polsce znajduje się wiele słynących łaskami obrazów Matki Bożej Pocieszenia.
8 września
Narodzenie Najświętszej Maryi Panny
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
Pismo Święte nigdzie nie wspomina o narodzinach Maryi. Tradycja jednak przekazuje, że Jej rodzicami byli św. Anna i św. Joachim. Byli oni pobożnymi Żydami. Mimo sędziwego wieku nie mieli dziecka. W tamtych czasach uważane to było za karę za grzechy przodków. Dlatego Anna i Joachim gorliwie prosili Boga o dziecko. Bóg wysłuchał ich próśb i w nagrodę za pokładaną w Nim bezgraniczną ufność sprawił, że Anna urodziła córkę, Maryję.
Nie znamy miejsca urodzenia Maryi ani też daty Jej przyjścia na ziemię. Według wszelkich dostępnych nam informacji, Maryja przyszła na świat pomiędzy 20. a 16. rokiem przed narodzeniem Pana Jezusa.
Z pism apokryficznych mówiących o Maryi należałoby wymienić przede wszystkim: Protoewangelię Jakuba, Ewangelię Pseudo-Mateusza, Ewangelię Narodzenia Maryi, Ewangelię arabską o młodości Chrystusa, Historię Józefa Cieśli i Księgę o przejściu Maryi. Największy wpływ wywarła na tradycję Kościoła Protoewangelia Jakuba. Pochodzi ona bowiem z roku ok. 150, jest więc bardzo bliska Ewangelii według św. Jana. Stamtąd właśnie dowiadujemy się, że rodzicami Maryi byli św. Joachim i św. Anna, i że Maryja jako kilkuletnie dziecię została przez rodziców ofiarowana w świątyni, gdzie też zamieszkała. Śladem tego opisu jest obchodzone w Kościele w dniu 21 listopada wspomnienie Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny.
W Polsce święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ma także nazwę Matki Bożej Siewnej. Był bowiem dawny zwyczaj, że dopiero po tym święcie i uprzątnięciu pól zaczynano orkę i siew. Lud chciał najpierw, aby rzucone w ziemię ziarno pobłogosławiła Boża Rodzicielka. Do ziarna siewnego mieszano ziarno wyłuskane z kłosów, które były wraz z kwiatami i ziołami poświęcane w uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej, by uprosić sobie dobry urodzaj. Na Podhalu święto 8 września nazywano Zitosiewną, gdyż tam sieje się wtedy żyto. W święto Matki Bożej Siewnej urządzano także dożynki.
We Włoszech i niektórych krajach łacińskich istnieje kult Maryi-Dziecięcia. We Włoszech istnieją nawet sanktuaria – a więc miejsca, gdzie są czczone jako cudowne figurki i obrazy Maryi-Niemowlęcia w kołysce. Do nich należą między innymi: Madonna Bambina w Forno Canavese, Madonna Bambina w katedrze mediolańskiej – najwspanialszej świątyni wzniesionej pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny; Madonna Bambina w kaplicy domu generalnego Sióstr Miłosierdzia. Matka Boża-Dzieciątko jest główną Patronką tego zgromadzenia. Czwarte sanktuarium Matki Bożej-Dzieciątka jest w Mercatello – znajduje się tam obraz namalowany przez św. Weronikę Giuliani (+ 1727).
Dzisiejsze święto przypomina nam, że Maryja była zwykłym człowiekiem. Choć zachowana od zepsucia grzechu, przez całe życie posiadała wolną wolę, nie była do niczego zdeterminowana. Tak jak każdy z nas miała swoich rodziców, rosła, bawiła się, pomagała w prowadzeniu domu, miała swoich znajomych i krewnych. Dopiero Jej zaufanie, posłuszeństwo i pełna zawierzenia odpowiedź na Boży głos sprawiły, że „będą Ją chwalić wszystkie pokolenia”.
8 września
Najświętsza Maryja Panna Gietrzwałdzka
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
Gietrzwałd – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, siedziba gminy Gietrzwałd, przy drodze krajowej nr 16 Olsztyn – Ostróda, 20 km na południowy zachód od Olsztyna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Akt lokacyjny osadzie wydała 19 maja 1352 roku Warmińska Kapituła Katedralna.
Parafia erygowana w XIV w., od 1945 r. w zarządzie Kanoników Regularnych, pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Kościół wzniesiony w XVI w., rekonstruowany i rozbudowany w XIX w., od 1968 r. posiada godność Bazyliki Mniejszej. Styl eklektyczny, wyposażenie neogotyckie. W ołtarzu głównym obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVI w., w koronach i sukienkach z XVIII w.
Do XIX w. kult Matki Bożej ograniczony był do najbliższej okolicy. W 1877 r. miały tu miejsce objawienia Matki Bożej. Od tego czasu nastąpiło, rozszerzenie się kultu. Sanktuarium odwiedzane jest przez pielgrzymki z całego kraju. Miejscem modlitwy wiernych są: kościół z obrazem Matki Bożej, kapliczka w miejscu objawień z figurą Niepokalanej oraz źródełko z wodą, którą pobłogosławiła Maryja. Obraz koronowany koronami papieskimi 10 września 1967 r. przez kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Według źródeł z XIX w. miał tu być też otoczony czcią obraz św. Józefa. Odpusty: św. app. Piotra i Pawła, Narodzenia, Nawiedzenia, Wniebowzięcia i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.
8 września
Najświetszej Maryi Panny, Matki Pięknej Miłości
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
Pierwsze wzmianki o liturgicznym obchodzie narodzin Maryi pochodzą z VI w. Święto powstało prawdopodobnie w Syrii, gdy po Soborze Efeskim kult maryjny w Kościele przybrał zdecydowanie na sile. Wprowadzenie tego święta przypisuje się papieżowi św. Sergiuszowi I w 688 r. Na Wschodzie uroczystość ta musiała istnieć wcześniej, bo kazania-homilie wygłaszali o niej św. German (+ 732) i św. Jan Damasceński (+ 749). W Rzymie gromadzono się w dniu tego święta w kościele św. Adriana, który był przerobiony z dawnej sali senatu rzymskiego, po czym w uroczystej procesji udawali się wszyscy z zapalonymi świecami do bazyliki Matki Bożej Większej.
Datę 8 września Kościół przyjął ze Wschodu – w tym dniu obchód ten znajdował się w sakramentarzach gelazjańskim i gregoriańskim. Święto rozszerzało się w Kościele dość wolno – wynikało to m.in. z tego, że wszelkie informacje o okolicznościach narodzenia Bożej Rodzicielki pochodziły z apokryfów.
12 września
Najświętszego Imienia Maryi
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
Imię Maryi czcimy w Kościele w sposób szczególny, ponieważ należy ono do Matki Boga, Królowej nieba i ziemi, Matki miłosierdzia. Dzisiejsze wspomnienie – „imieniny” Matki Bożej – przypominają nam o przywilejach nadanych Maryi przez Boga i wszystkich łaskach, jakie otrzymaliśmy od Boga za Jej pośrednictwem i wstawiennictwem, wzywając Jej Imienia.
Zgodnie z wymogami Prawa mojżeszowego, w piętnaście dni po urodzeniu dziecięcia płci żeńskiej odbywał się obrzęd nadania mu imienia (Kpł 12, 5). Według podania Joachim i Anna wybrali dla swojej córki za wyraźnym wskazaniem Bożym imię Maryja. Jego brzmienie i znaczenie zmieniało się w różnych czasach. Po raz pierwszy spotykamy je w Księdze Wyjścia. Nosiła je siostra Mojżesza (Wj 6, 20) (Lb 26, 59). W czasach Jezusa imię to było wśród niewiast bardzo popularne. Ewangelie i pisma apostolskie przytaczają oprócz Matki Chrystusa cztery Marie: Marię Kleofasową (Mt 27, 55-56) (Mk 15, 40) (J 19, 25), Marię Magdalenę (Łk 8, 2-3;) (Łk 23, 49. 50), Marię, matkę św. Marka Ewangelisty (Dz 12, 12) (Dz 12, 25) i Marię, siostrę Łazarza (J 11, 1-2) (Łk 10, 38). Imię to wymawiano różnie: Miriam, Mariam, Maria, Mariamme, Mariame itp. Imię to posiada również kilkadziesiąt znaczeń. Najczęściej wymienia się „Mój Pan jest wielki”.
Maryję nazywamy naszą Matką; jest Ona – zgodnie z wolą Chrystusa, wyrażoną na krzyżu – Matką całego Kościoła. Po Wniebowzięciu została ukoronowana na Królową nieba i ziemi. Polacy czczą Ją także jako Królową Polski. Maryja jest naszą Wspomożycielką i Pośredniczką, jedyną ucieczką grzeszników. W ciągu wieków historii Kościoła powstały setki różnorodnych tytułów (wymienianych np. w Litanii Loretańskiej czy starszej od niej, pięknej Litanii Dominikańskiej, a także w starożytnym hymnie greckim Akatyście). Za pomocą tych określeń wzywamy opieki i orędownictwa Matki Bożej.
12 września
Najświętszej Maryi Panny Piekarskiej
Piekary Śląskie – miasto w woj. śląskim nad dopływem Czarnej Przemszy, Brynicą, 17 km na pn. od Katowic. Miejsce wzmiankowane w XIII w. W XIII i XIV w. kopalnictwo rud cynku i ołowiu. Miasto utworzone w 1934 r. przez połączenie Piekar Wielkich z Szarlejem.
Po pierwotnym kościele z XIV w. Obecny kościół pod wezwaniem Imienia Najświętszej Maryi Panny i św.Bartłomieja z XIX w., neogotycki, murowany, trójnawowy, bazylikowy z dwiema wieżami. W ołtarzu głównym z XIX w. Obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, XIX-wieczna kopia obrazu z drugiej połowy XVII w. Na wzgórzu Cerekwica Kalwaria Piekarska, 39 kaplic z kościołem Przemienienia Pańskiego zbudowanych w 1860-1896.
Piekary to największe śląskie sanktuarium maryjne. Jego początki sięgają II połowy XVII w. i wiążą się z obrazem Matki Bożej, namalowanym przez nieznanego malarza na początku XVI w. Obraz ten zyskał sławę w 1676 roku, kiedy to w Tarnowskich Górach wybuchła epidemia, która ustąpiła dopiero po złożeniu przez mieszkańców tego miasta obietnicy odbywania corocznej pielgrzymki do Piekar. Kilka lat później obraz Matki Bożej uznano za cudami słynący i przeniesiono do kościoła Świętego Krzyża w Opolu, w którym znajduje się do dziś. W Piekarach znajduje się natomiast jego replika z XVII w., która szybko również zasłynęła łaskami. Przedstawia ona Maryję trzymającą Dzieciątko na lewej ręce, w prawej zaś – jabłko. Autor obrazu wzorował się prawdopodobnie na ikonach bizantyjskich.
W XIX w. w pobliżu sanktuarium wzniesiono również Kalwarię – 14 kaplic, przy których rozważa się kolejne stacje Drogi Krzyżowej. Jan XXIII 1 grudnia 1962 r. nadał kościołowi w Piekarach tytuł bazyliki mniejszej. W okresie międzywojennym rozpoczęła się tradycja organizowania pielgrzymek dziewcząt i kobiet (na uroczystości Wniebowzięcia NMP – 15 sierpnia) oraz chłopców i mężczyzn – w ostatnią niedzielę maja. W okresie II wojny światowej były one zakazane, ale wznowiono je tuż po jej zakończeniu.
W 1967 r. po raz pierwszy do Piekar na spotkanie mężczyzn przybył ówczesny metropolita krakowski, kardynał Karol Wojtyła. Od tej pory stale brał udział w tych pielgrzymkach, przypominając w swoich homiliach o godności i wartości ludzkiej pracy. W 1979 r., podczas I pielgrzymki do Ojczyzny, św. Jan Paweł II nie mógł przybyć na Śląsk, ale spotkał się z czcicielami Maryi Piekarskiej na Jasnej Górze. Podczas II pielgrzymki, w 1983 r., św. Jan Paweł II podczas spotkania w Katowicach, na które przywieziono również wizerunek Maryi Piekarskiej, nadał Pani z Piekar tytuł Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej. Pod tym właśnie tytułem Maryję, jako swoją Patronkę, czci diecezja gliwicka.
Obraz koronowany 15 sierpnia 1925 r. przez nuncjusza papieskiego bpa Wawrzyńca Lauriego, rekoronowany 13 czerwca 1965 r. przez kard. Stefana Wyszyńskiego.
Odpusty: Imienia NMP, św. Bartłomieja, Podwyższenia Krzyża Św.
12 września
Najświętszej Maryi Panny Rzeszowskiej
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
Rzeszów – miasto wojewódzkie nad Wisłokiem. Osada wczesnośredniowieczna. Komora celna. Prawa miejskie w XIV w. Własność rodów magnackich. Rozkwit gospodarczy od XVI w., handel i rzemiosło. Powolny upadek w wyniku działań wojennych, pożarów, w drugiej połowie XVII w. i w XVIII w. Rozwój przemysłu w XIX w. Zespół klasztorny Bernardynów z XVII, XVIII, XIX w. Zespół klasztorny Pijarów z XVII, XVIII w. Synagoga z XVI w. Synagoga z XVIII w. Zamek z XVII, XX w. Fortyfikacje bastionowe z XVII w. Zespół pałacowy z XVIII, XX w. Ratusz z XVII, XIX w. Kamienice z XVIII i XIX w. Muzeum Okręgowe.
Kościół Bernardynów pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Bernardyni od pierwszej ćwierci XVII w. Po kościele z pierwszej polowy XVI w. obecny kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny z pierwszej połowy XVII w., murowany, na planie krzyża z dwiema kaplicami i wieżą. W kaplicy w ołtarzu figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVI w. Dwie tablice wotywne, przedstawiające sceny 94 łask tu uproszonych.
Dawny kult Matki Bożej Rzeszowskiej, trwający od początku XVI w. Od tego czasu notowano nadzwyczajne łaski tu uzyskane. Kult tak znacznie rozwinął się w XVII i XVIII w., że wizerunek Matki Bożej został koronowany w 1763 r. Uroczystości w setną rocznicę koronacji zgromadziły sto tys. wiernych. Kult żywy do dziś, na modlitwy gromadzą się licznie wierni, nieprzerwanie zapisywane są wymodlone u Matki Bożej łaski. Cześć dla wizerunku obejmuje też Jej czcicieli spoza granic kraju. Są trzy pieśni, modlitwa i nowenna do Matki Bożej Rzeszowskiej. Figura koronowana 8 września 1763 r. przez biskupa przemyskiego Wacława Sierakowskiego.
Dawny, żywy do dziś kult św. Antoniego. Odpusty gromadzą wielotysięczne rzesze.
Warto wspomnieć o uroczystości na cześć Matki Bożej, zorganizowanej w 1913 r. z okazji jubileuszu objawienia Matki Bożej w Rzeszowie, z udziałem licznych wiernych, a także przemyskiego ordynariusza Józefa Pelczara, oraz późniejsze obchody dwusetnej rocznicy koronacji, które miały miejsce w 1963 r.
Od 15 sierpnia 1999 r. Matka Boża z sanktuarium oo. bernardynów czczona jest także jako Patronka Rzeszowa.
W dniu 12 września 2008 r. podczas Mszy świętej pontyfikalnej ogłoszone zostały dekrety o nadaniu kościołowi oo. bernardynów tytułu bazyliki
mniejszej oraz o zatwierdzeniu obchodów liturgicznych Matki Bożej Rzeszowskiej dla miasta Rzeszowa i całej diecezji.
Odpusty: MB Anielskiej, Wniebowzięcia, Narodzenia, Niep. Poczęcia NMP, Św. Antoniego, św. Franciszka.
Podwyższenie Krzyża Świętego
SYMBOL NAJWIĘKSZEGO CIERPIENIA I NAJWIĘKSZEJ ŚWIĘTOŚCI
Patrzymy na krzyż, narzędzie okrutnej męki, symbol hańby. Od kiedy Chrystus został na nim wywyższony, stał się on znakiem zwycięstwa i zbawienia. „Na drzewie rajskim śmierć wzięła początek, na drzewie krzyża powstało nowe życie, a szatan, który na drzewie zwyciężył, na drzewie również został pokonany przez naszego Pana Jezusa Chrystusa” – modlimy się w prefacji na święto Podwyższenia Krzyża Świętego.
Krzyżu Chrystusa, nadziejo nasza, bądźże pozdrowiony!
KRZYŻ
„I stało się,
jak przepowiedział prorok
( Iz 9,6 ),
[krzyż] ten najszlachetniejszy symbol
Jego siły i władzy
ukazał się we wszystkich rzeczach.
Przyjrzyjcie się całemu światu,
czy mógłby zaistnieć bez krzyża!
Jeśli statek nie ma żagla,
nie można przepłynąć morza.
Bez narzędzi w kształcie krzyża
nie można uprawiać ziemi,
bez nich rolnicy i rzemieślnicy stają się bezsilni.
Jedyną cechą odróżniającą ludzi
od bezrozumnych zwierząt
jest wyprostowana postawa
i możliwość rozpostarcia rąk na kształt krzyża
oraz nos wystający poniżej czoła
i rysujący na twarzy znak krzyża”.
APOLOGIA ŚW. JUSTYNA MĘCZENNIKA
(I, Jr5, 2-5)
(ścięty w 167 r.)
15 września
Najświętszej Maryi Panny Bolesnej
Matka Boża Bolesna,
malowidło z końca XVI w.
z kościoła w Radomyślu
(Diec.przemyska)
Maryja była świadkiem cierpień Jezusa i miała w nich swój udział. „Ażeby zrozumieć, jak wielka była boleść Maryi przy śmierci Jej Syna, trzeba by poznać, jak wielka była Jej miłość do Niego. A kto kiedykolwiek potrafi zmierzyć tę miłość?” – pytał św. Alfons Liguori.
Matko Bolesna, która miałaś szczególny udział w ofierze swego Syna na Kalwarii, pomóż nam przyjmować codzienne nasze krzyże i cierpienia. Dodaj nam siły i męstwa i polecaj nas Bogu samemu.
„Oto Ten przeznaczony jest na upadek… A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu” (Łk 2, 34a. 35).
Tymi słowami prorok Symeon, podczas ofiarowania Jezusa w świątyni, zapowiedział Maryi cierpienie. Maryja, jako najpokorniejsza i najwierniejsza Służebnica Pańska, miała szczególny udział w dziele zbawczym Chrystusa, wiodącym przez krzyż.
Przez wiele stuleci Kościół obchodził dwa święta dla uczczenia cierpień Najświętszej Maryi Panny: w piątek przed Niedzielą Palmową – Matki Bożej Bolesnej oraz 15 września – Siedmiu Boleści Maryi. Pierwsze święto wprowadzono najpierw w Niemczech w roku 1423 w diecezji kolońskiej i nazywano je „Współcierpienie Maryi dla zadośćuczynienia za gwałty, jakich dokonywali na kościołach katolickich husyci”. Początkowo obchodzono je w piątek po trzeciej niedzieli wielkanocnej. W roku 1727 papież Benedykt XIII rozszerzył je na cały Kościół i przeniósł na piątek przed Niedzielą Palmową.
Drugie święto ma nieco inny charakter. Czci Maryję jako Matkę Bożą Bolesną i Królową Męczenników nie tyle w aspekcie chrystologicznym, co historycznym, przypominając ważniejsze etapy i sceny dramatu Maryi i Jej cierpień. Święto to jako pierwsi zaczęli wprowadzać serwici. Od roku 1667 zaczęło się ono rozszerzać na niektóre diecezje. Pius VII w roku 1814 rozszerzył je na cały Kościół, a dzień święta wyznaczył na trzecią niedzielę września. Papież św. Pius X ustalił je na 15 września. W Polsce oba święta rychło się przyjęły. Już stary mszał krakowski z 1484 r. zawiera Mszę De tribulatione Beatae Virginis oraz drugą: De quinque doloribus B. M. Virginis. Również mszały wrocławski z 1512 roku i poznański z 1555 zawierają te Msze.
Oba święta są paralelne do świąt Męki Pańskiej, są w pewnym stopniu ich odpowiednikiem. Pierwsze bowiem święto łączy się bezpośrednio z Wielkim Tygodniem, drugie zaś z uroczystością Podwyższenia Krzyża świętego. Ostatnia zmiana kalendarza kościelnego zniosła pierwsze święto, obchodzone przed Niedzielą Palmową.
Od XIV w. często pojawiał się motyw siedmiu boleści Maryi. Są nimi:
1. Proroctwo Symeona
(Łk 2, 34-35)
2. Ucieczka do Egiptu
(Mt 2, 13-14)
3. Zgubienie Jezusa
(Łk 2, 43-45)
4. Spotkanie z Jezusem na Drodze Krzyżowej (Ewangelie o nim nie wspominają)
5. Ukrzyżowanie i śmierć Jezusa
(Mt 27, 32-50)
(Mk 15, 20b-37)
(Łk 23, 26-46)
(J 19, 17-30)
6. Zdjęcie Jezusa z krzyża
(Mk 15, 42-47)
(Łk 23, 50-54)
(J 19, 38-42)
7. Złożenie Jezusa do grobu
(Mt 27, 57-61)
(Mk 15, 42-47)
(Łk 23, 50-54)
(J 19, 38-42)
IKONOGRAFIA CHRZEŚCIJAŃSKA zwykła przedstawiać Matkę Bożą Bolesną w trojaki sposób: najdawniejsze wizerunki pokazują Maryję pod krzyżem Chrystusa, nieco późniejsze (od XIV w.) w formie Piety, czyli jako rzeźbę lub obraz Maryi z Jezusem złożonym po śmierci na Jej kolanach. W tym czasie pojawiają się obrazy i figury Maryi z mieczem, który przebija jej pierś lub serce. Potem pojawia się więcej mieczy – do siedmiu włącznie. Znany jest także średniowieczny hymn Stabat Mater, opiewający boleści Maryi. Wątek współcierpienia Maryi w dziele odkupienia znajduje swoje odzwierciedlenie także w znanym polskim nabożeństwie wielkopostnym Gorzkie Żale.
19 września
Najświętszej Maryi Panny z La Salette
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
La Salette – alpejskie francuskie miasteczko, w którym Matka Boża ukazała się dwojgu pastuszkom jedyny raz – 19 września 1846 roku. Obecnie znajduje się tam sanktuarium, do którego przybywają pielgrzymi z całego świata.
Francja w latach 1830-1848 przeżywała burzliwe dzieje. Na domiar złego w różnych częściach kraju wybuchały epidemie i panował nieurodzaj. Wszystko to przyczyniło się do znacznego osłabienia pozycji Kościoła, upadku znaczenia religii i obojętności wobec wiary. W tej dramatycznej sytuacji, w maleńkiej alpejskiej wiosce La Salette wydarzyło się coś, co zmieniło oblicze Francji.
19 września 1846 roku na wzgórzach Gargas pasło owce dwoje dzieci: jedenastoletni Maksymin Giraud i piętnastoletnia Melania Calvat. Dzieci utrzymywały się z własnej pracy, były zaniedbane, nie uczyły się i nie uczęszczały na lekcje religii.
Maryja, która ukazała się dzieciom miała postać płaczącej kobiety. Według relacji Melanii i Maksymina, na Jej głowie lśniła korona wykonana z róż, a z każdego kwiatu róży błyszczał diament. Chusta okrywająca szyję i ramiona oblamowana była wstęgą róż. Na łańcuszku wokół szyi zawieszony był krzyż z wyraźnie zaznaczonym ciałem Chrystusa. Na końcach belki poprzecznej krzyża umocowane były pionowo rzucające się w oczy – młotek i obcęgi. Z opisów dzieci wynikało, że Matka Boża ubrana była w złociste szaty wysadzane niezliczoną ilością gwiazd. Na szatach Maryja miała zawiązaną złoto-żółtą zapaskę, a u Jej stóp leżały róże.
Maryja w La Salette w swym orędziu wypowiedzianym ze łzami pokazała, że droga do nieba prowadzi przez cierpienie, które po grzechu pierworodnym wpisane jest w życie człowieka. Ukazuje sens cierpienia i jego wartość, ale jednocześnie daje człowiekowi ogromną nadzieję na zbawienie. Słowa orędzia obnażają również nasze nieposłuszeństwo wobec Boga, lekceważenie Kościoła i sakramentów świętych.
W maju 1852 roku, w miejscu objawienia, został położony kamień węgielny pod budowę kościoła i założono Zgromadzenie Księży Saletynów działające na całym świecie, stawiające sobie za cel szerzenie przesłania Maryi z La Salette. Neoromańską świątynię konsekrowano w 1861 roku.
26 września
Najświętszej Maryi Panny Leśniańskiej
akkad. mariam napełnia radością; egip. merijam ukochana przez Boga; hebr. Mirjam pani. Ze względu na cześć wobec Matki Bożej używa się imienia Maryja; kobiety, które przyjęty Jej imię, używają formy: Maria.
Leśna Podlaska – wieś w woj. lubelskim, 15 km na pn.-zach. od Białej Podlaskiej, przy drodze lokalnej z Cicibora Dużego.
Parafia erygowana w 1695 r., wznowiona w 1919 r. zarządzana przez Paulinów. Na miejscu dawnego z XVIII w. stoi obecny kościół pw św. app. Piotra i Pawła i Narodzenia Najśw. Maryi Panny z XVIII w., barokowy, murowany. W ołtarzu głównym płaskorzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVII w., wyryta na kamieniu. Matka Boża w półpostaci z Dzieciątkiem na prawym ręku, w lewej ręce trzyma otwartą książkę, na której wspiera się skrzydłami gołębica, Pan Jezus w lewej rączce trzyma książkę, prawą unosi do góry.
Dwaj chłopcy znaleźli w 1683 r. Jaśniejący obraz na drzewie. Obraz umieszczony w zbudowanym dlań kościele zaczął gromadzić rzesze ludzi. Komisja biskupia dwukrotnie w 1684 i 1700 r. wydała dekret o niezwykłości łask. Gorący kult trwał nieprzerwanie mimo ukrycia obrazu w obawie przed zabraniem około 1867 r. Obraz odnaleziono i w 1927 r. uroczyście wprowadzano do Leśnej. Obraz koronował kard. Stefan Wyszyński 18 sierpnia 1963 r. W głównych odpustach uczestniczą setki grup pątniczych.
Odpusty: Zielone Świątki, Narodzenia Najśw. Maryi Panny, MB Leśniańskiej.