Dzisiaj

aram. toma bliźniak; hebr. t'om; gr. Thomas

Św. Tomasz, Apostoł (+ ok. 67) Zwany także Didymos, "Bliźniak". Należał do ścisłego grona Dwunastu Apostołów. Ewangelie wspominają go kilkakrotnie: kiedy jest gotów pójść z Jezusem na śmierć (J 11,16); w Wieczerniku podczas Ostatniej Wieczerzy (J 14,5); osiem dni po zmartwychwstaniu, kiedy ze sceptycyzmem wkłada rękę w bok Jezusa (J 20,19 nn); nad Jeziorem Genezaret, gdy jest świadkiem cudownego połowu ryb po zmartwychwstaniu Jezusa (J 21,2). Według tradycji św. Tomasz ewangelizował Fartów (Iran). Dotarł do Indii, gdzie poniósł męczeńską śmierć w Kalaminie (?). Pochowano go w Mailapur (dzisiaj przedmieście Madrasu). W III wieku relikwie przeniesiono do Edessy, potem na wyspę Chios. W 1258 roku krzyżowcy przewieźli je do Ortony w Italii.

Św. Tomasz jest patronem Indii, Portugalii, Urbino, Farmy, Rygi, Zamościa; architektów, budowniczych, cieśli, geodetów, kamieniarzy murarzy stolarzy małżeństw, teologów.

W IKONOGRAFII św. Tomasz przedstawiany jest jako młodzieniec (do XIII w. na Zachodzie, do XVIII w. na Wschodzie), później jako starszy mężczyzna w tunice i płaszczu. W prezentacji ikonograficznej powraca wątek "niewiernego" Tomasza. Atrybutami Świętego są: kątownica, kielich, księga, miecz, serce, włócznia, którą go przeszyto, zwój.

Imię pochodzenia germańskiego, wywodzące się od słów „ragin”, czyli zrządzenie losu i „munt” – opieki.

Rajmund urodził się w Tuluzie około 1050 r. W młodym wieku został kantorem w kościele Saint-Sernin. Gdy owdowiał, został kanonikiem i służył w różnorodnych dziedzinach: zbudował przytułek dla obcokrajowców, dwa mosty na rzece Hers, przede wszystkim zaś kontynuował i niemal do końca doprowadził budowę bazyliki. Konsekrowano ją w 1096 r.

Zmarł w Tuluzie 3 lipca 1118 r., nie doczekawszy się ukoronowania całego dzieła. Jego lokalną cześć zaaprobował w 1652 r. papież Innocenty X.

gr. leon lew lub od leos lud

Leon pochodził z Sycylii. Wybrano go po śmierci św. Agatona. Konsekrowano go, gdy legaci papiescy wrócili z soboru konstantynopolitańskiego. Według Liber Pontificalis miał dar wymowy, dobrze znał Pismo święte, języki łaciński i grecki oraz był współczujący dla ubogich. Jesienią 682 r. rozpisał listy w sprawie uznania soborowych uchwał przeciwko monoteletyzmowi. Chętnie się przy tym powoływał na działalność swego poprzednika, Agatona. Załagodził też trwający od dłuższego czasu spór z biskupami Rawenny, a w samym Rzymie zadbał o kilka kościołów (m.in. św. Bibiany na Eskwilinie).

Zmarł po dziesięciomiesięcznym pontyfikacie, w dniu 3 lipca 683 r. Został pochowany w bazylice św. Piotra. Przez pomyłkę z datą translacji relikwii Leona Wielkiego znalazł się w Martyrologium Rzymskim pod dniem 28 czerwca.